Diagnost

Petrodolar Döngüsü

In Dünya, Dış Politika, Ekonomi, Tarih, Uluslararası İlişkiler on 04 Ocak 2011 at 20:09

Başta OPEC üyeleri olmak üzere petrol üreticisi ülkeler, kendi bünyelerinde değerlendiremeyecekleri miktarda ihtiyaç fazlası paralarını ABD ve Avrupa’daki bankalara yatırırlar. ABD ve Avrupa’daki bankalar ve hattâ IMF, bu paraları nakit ihtiyacı içerisindeki gelişmekte olan ülkelere satar. Krediyi alan gelişmekte olan ülkeler, bu parayı bağımlı oldukları petrolü satın almak için harcarlar.

Petrol Üreticisi – Finans Kurumu – Petrol Tüketicisi arasındaki bu Dolar çevrimi, Petrodolar Döngüsüdür.

 

IMF'ye göre Petrodolar Döngüsü

Mısır ve Suriye 6 Ekim 1973’de, Yahudilerin Yom Kippur tatilinde İsrail’e saldırarak dördüncü ve en yıkıcı Arap-İsrail savaşını (1973 Arap-İsrail savaşı) başlattı. Mısır, Suudi Arabistan’ı, İsrail’in en büyük destekçisi ABD’ye karşı petrol ambargosu uygulaması konusunda iknâ etti. İran, Suudi Arabistan ve diğer birkaç petrol üreticisi arap ülkesi petrol fiyatlarını %70 oranında arttırdıklarını duyurdu. Bir yıldan kısa bir süre içerisinde, tüm Arap petrol üreticilerinin ambargoya katılımıyla, petrolün varil fiyatı beş kattan fazla arttı.

Ambargo, ABD’de büyük bir yıkıma yol açtı. ABD, bu felâketin tekrarlanmaması için son derece ilginç bir çözüm buldu. Elinde ihtiyaç fazlası korkunç miktarda Amerikan Doları bulunan, ancak doğru dürüst hiçbir altyapıya sahip olmayan Suudi Arabistan’a şu teklifi götürdü:

* Suudi Arabistan, böyle bir ambargoyu tekrarlamama karşılığında, ABD tarafından yeniden inşâ edilecekti. Ülkenin tüm alt ve üst yapısı, ordusu abd tarafından kurulacaktı.
* ABD, Suudi Hanedanı’nın bekâsını diplomatik ve askerî anlamda garanti edecekti.
* Ve tüm bunları Suudi sermayesiyle yapacaktı.

Suudi arabistan elindeki ihtiyaç fazlası Petrodolar ile ABD Hazinesi’nden değerli kağıtlar alacak; ABD de bu sermayenin kârıyla, Amerikan mal ve hizmetlerini Suudiler’e müthiş bir katma değerle geri satacaktı. Suudiler bu teklifi kabul etti; Modern Suudi Arabistan, kendi parasıyla Amerikan şirketlerince yeniden inşa edildi. Böylece Petrodolar Döngüsü‘nün ilk çevrimi başlamış oldu.

Bu durum, Suudi Arabsitan’ın İsrail’e neden tavır almadığını, Irak’ın işgâline nasıl yardımcı olduğunu anlamaya yardımcı olacaktır.

Ayrıntılı bilgi için: IMF – Recycling Petrodollars

Yorum bırakın